Monday 8 October 2018
Monday 21 May 2018
Τα 30 θηλαστικά της Κύπρου (Web TV) - Του Γιώργου Κωνσταντίνου - Εφημερίδα πολίτης 20/5/2018
ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ, 20/5/2018
http://politis.com.cy/article/ta-30-thilastika-tis-kiprou-web-tv
Κείμενο, φωτογραφίες και βίντεο του Γιώργου Κωνσταντίνου
Ένα σημαντικό κομμάτι της σπουδαίας βιοποικιλότητας του τόπου μας αποτελούν τα θηλαστικά ζώα. Στην Κύπρο συναντάμε 30 διαφορετικά είδη θηλαστικών εκ των οποίων τα 19 ανήκουν στις νυχτερίδες. Οι νυχτερίδες ανήκουν στα χειρόπτερα (Chiroptera) και χωρίζονται σε δύο κατηγορίες, στα μικροχειρόπτερα (Microchiroptera) και στα μεγαχειρόπτερα (Megachiroptera). Για τον περισσότερο κόσμο τα ζώα αυτά είναι άγνωστα, καθώς κυκλοφορούν μόνο τη νύχτα και την ημέρα κρύβονται πάλι στα σκοτάδια και πολύ σπάνια κάποιος έχει την ευκαιρία να τα δει από κοντά. Οι νυχτερίδες είναι τα μοναδικά θηλαστικά στον κόσμο που μπορούν να πετούν και μάλιστα μπορούν να κάνουν μανούβρες στον αέρα πολύ πιο καλά από τα πουλιά. Διαθέτουν δερμάτινες μεμβράνες αντί φτερά που τις βοηθούν να πετούν εντελώς αθόρυβα. Είναι νυχτόβια ζώα και δραστηριοποιούνται μόλις νυχτώσει για αναζήτηση της τροφής τους. Τα 18 είδη από τα 19 που έχουμε ανήκουν στα μικροχειρόπτερα και τρέφονται αποκλειστικά με έντομα και το ένα μόνο ανήκει στα μεγαχειρόπτερα και είναι ο γνωστός μας νυχτοπάππαρος. Ο νυχτοπάππαρος ή νυχτοκόρακας με το επιστημονικό όνομα Egyptian fruit bat (Rousettus aegyptiacus) είναι είδος φρουτονυχτερίδας και ανήκει στην κατηγορία των μεγαχειρόπτερων και τρέφεται αποκλειστικά με νέκταρ και υπερώριμα φρούτα. Είναι το μεγαλύτερο είδος νυχτερίδας που έχουμε στον τόπο μας με άνοιγμα πτερυγίων μέχρι 60 εκατοστά. Η Κύπρος είναι η μόνη ευρωπαϊκή χώρα που φιλοξενεί αυτό το είδος νυχτερίδας. Τη συναντάμε επίσης σε μερικές αφρικανικές χώρες, σε χώρες της Mέσης Aνατολής, Πακιστάν και Ινδία. Στον τόπο μας δυστυχώς το ζώο αυτό απειλείται με αφανισμό.
Δεν είναι επιθετικό ζώο
Η κυπριακή αλεπού ανήκει στο είδος κόκκινη αλεπού (Vulpes vulpes) και είναι ένα από τα 47 υποείδη που συναντάμε στον πλανήτη μας και αποτελεί το μεγαλύτερο αρπακτικό ζώο που έχουμε στον τόπο μας και φημίζεται για την πονηριά και την εξυπνάδα της, εξ ου και η φράση «είναι πονηρός σαν αλεπού». Σε περιπτώσεις εξημέρωσης από μικρή ηλικία δεν διαφέρει καθόλου η συμπεριφορά της από έναν φιλικό σκύλο. Δεν είναι επιθετικό ζώο και ποτέ δεν επιτίθεται στον άνθρωπο. Αν και συγκαταλέγονται στα σαρκοφάγα ζώα στην ουσία είναι παμφάγα, καθώς τρέφονται και με διάφορα φυτικά είδη και φρούτα.
Η παρουσία της αλεπούς στο νησί μας ξεπερνά τις έξι με οκτώ χιλιάδες χρόνια και υπήρξε ένα από τα κυνηγετικά θηράματα των πρώτων νεολιθικών ανθρώπων που εποίκισαν την Κύπρο. Πολύ πιθανόν την αλεπού να την έφεραν στο νησί από τις γειτονικές μας χώρες οι νεολιθικοί άνθρωποι πριν έξι χιλιάδες χρόνια για εκτροφή, να τους ξέφυγε επανερχόμενη ξανά στην άγρια της κατάσταση, όπως έχει συμβεί και με το κυπριακό αγρινό.
Το κυπριακό αγρινό είναι το μεγαλύτερο από τα χερσαία θηλαστικά του τόπου μας. Το κυπριακό αγρινό με το επιστημονικό όνομα Ovis gmelini ophion (Cyprian Wild Sheep, Cyprus Mouflon) είναι δε και ενδημικό είδος της Κύπρου, δηλαδή το συναντάμε στην Κύπρο και πουθενά αλλού στον κόσμο. Με τη γεωγραφική απομόνωση του είδους και με την πάροδο χιλιάδων ετών έχουμε ως αποτέλεσμα τη μορφολογική διαφοροποίησή του και την εξέλιξή του σε διαφορετικά είδη και υποείδη, όπως πολλά είδη του τόπου μας.
Το Αγρινό έχει μια προϊστορία περίπου έξι με οκτώ χιλιάδες χρόνια, καθώς το έφεραν στο νησί οι νεολιθικοί άνθρωποι. Όπως είναι γνωστό οι πρώτοι άνθρωποι έφτασαν στο νησί πριν από περίπου 12 χιλιάδες χρόνια. Ο πληθυσμός των Αγρινών εκτιμάται άνω των 3.000.
Μεσογειακή φώκια
Η μεσογειακή φώκια μοναχός (Monachus monachus) είναι το υπ' αριθμόν 1 απειλούμενο θαλάσσιο θηλαστικό της Ευρώπης και του πλανήτη και πιστεύεται ότι αποτελεί το σπανιότερο είδος φώκιας στον κόσμο. Είναι αρκετά σπάνιο να δεις μια φώκια στις κυπριακές θάλασσες, αν και τα τελευταία δύο χρόνια ευτυχώς αναφορές από ανθρώπους που είδαν φώκια γίνονται όλο και πιο συχνά, κυρίως στη Λεμεσό και στην Καρπασία. Επίσης υπάρχουν αξιόπιστες πληροφορίες ότι αναπαράγονται στην Κύπρο σε απομονωμένες σπηλιές. Η μεσογειακή φώκια μοναχός ανήκει στην οικογένεια των φωκιδών (Phocidae) και από μελέτες που έγιναν το 2016, εκτιμάται ότι λιγότερα από 700 άτομα επιβιώνουν σε τρεις ή τέσσερις μεμονωμένους υποπληθυσμούς στην περιοχή της Μεσογείου (ιδιαίτερα στο Αιγαίο), στο αρχιπέλαγος της Μαδέρας αλλά και την περιοχή Cabo Blanco στον βορειοανατολικό Ατλαντικό Ωκεανό.
Ο λαγός με το επιστημονικό όνομα European Hare (Lepus europaeus) είναι ένα από τα πιο κατατρεγμένα θηλαστικά της Κύπρου, καθώς συγκαταλέγεται δυστυχώς στα κύρια θηρεύσιμα είδη της Κύπρου και κυνηγιέται ανελέητα και με μανία από σαράντα χιλιάδες κυνηγούς. Τον συναντάμε σε όλες τις περιοχές του τόπου μας, είναι φυτοφάγο ζώο και αποτελεί ενδημικό υποείδος της Κύπρου.
Το πιο μισητό θηλαστικό της Κύπρου
Ο σκαντζόχοιρος με το επιστημονικό όνομα long-eared hedgehog - Hemiechinus auritus dorotheae αποτελεί και αυτός ενδημικό υποείδος της Κύπρου. Τον συναντάμε κυρίως σε πεδινές περιοχές. Είναι σαρκοφάγο ζώο και τρέφεται κυρίως με σαύρες, σαλιγκάρια και έντομα.
Η μυγαλή με το επιστημονικό όνομα Lesser White-toothed Shrew - Crocidura suaveolens cypria είναι ένα μικρό σαρκοφάγο τρωκτικό που τρέφεται με έντομα, σκουλήκια και σαλιγκάρια.
Η νανομυγαλή με το επιστημονικό όνομα Etruscan shrew (Suncus etruscus) είναι ένα σπάνιο μικρό σαρκοφάγο τρωκτικό που τρέφεται με έντομα και αποτελεί το μικρότερο θηλαστικό του πλανήτη.
Ο ακανθοποντικός Cyprus Spiny Mouse - Acomys nesiotes είναι ένα σπάνιο τρωκτικό που μοιάζει πολύ με ποντίκα και τρέφεται με σπόρους, έντομα και σαλιγκάρια. Ονομάζεται ακανθοποντικός διότι οι τρίχες στη ράχη του είναι σκληρές και μοιάζουν με αγκάθια.
Ο κυπριακός ποντικός Cypriot mouse - Mus cypriacus είναι ενδημικό είδος της Κύπρου και ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά το 2004. Πρόκειται για το πρώτο νέο θηλαστικό που ανακαλύφθηκε στην Ευρώπη μετά από 100 χρόνια. Μοιάζει πολύ με τον οικιακό ποντικό και τον συναντάμε σε πεδινές αλλά και σε ορεινές περιοχές.
Ο οικιακός ποντικός House mouse (Mus musculus domesticus), το γνωστό επιβλαβή τρωκτικό που το συναντάμε παντού κυρίως μέσα σε σπίτια, αποθήκες και φάρμες προκαλώντας πολλές ζημιές και καταπολεμάται συστηματικά από τον άνθρωπο.
Η ποντίκα Black rat - Rattus rattus είναι το πιο μισητό θηλαστικό της Κύπρου καθώς προκαλεί ανυπολόγιστες ζημιές στον άνθρωπο και αυτό καταπολεμάται συστηματικά. Στο σημαντικό έλεγχο των πληθυσμών των βλαβερών τρωκτικών σημαντικό ρολό διαδραματίζουν τα φίδια, η αλεπού και τα αρπαχτικά πουλιά.
Εκτός από τα 30 θηλαστικά που έχω αναφέρει στις θάλασσες της Κύπρου συναντάμε περιστασιακά διάφορα είδη θαλάσσια θηλαστικά όπως δελφίνια και φάλαινες.
Μερικά από τα θηλαστικά της Κύπρου όπως ο σκαντζόχοιρος και η αλεπού δέχονται μεγάλη πίεση στους δρόμους καθώς δεκάδες είναι τα ζώα που σκοτώνονται καθημερινά σε ατυχήματα με αυτοκίνητα, αλλά και από ασυνείδητους οδηγούς που τα χτυπούν δυστυχώς για την πλάκα τους.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ
Ο Γιώργος Κωνσταντίνου γεννήθηκε το 1960 στη Λευκωσία και είναι φυσιοδίφης ερευνητής της κυπριακής βιοποικιλότητας. Φωτογράφος και κινηματογραφιστής αγρίας ζωής και πρόεδρος του συνδέσμου προστασίας φυσικής κληρονομίας και βιοποικιλότητας της Κύπρου. Με ακούραστη δράση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης όσον αφορά το περιβάλλον και την βιοποικιλότητα του τόπου μας.
Πηγή: http://politis.com.cy/article/ta-30-thilastika-tis-kiprou-web-tv
Saturday 19 May 2018
Monday 14 May 2018
Κυπριακό αγρινό, το καμάρι της Κύπρου (Web TV) - Του Γιώργου Κωνσταντίνου - Εφημερίδα πολίτης 13/3/2018
ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ, 13/3/2018
http://politis.com.cy/article/kipriako-agrino-to-kamari-tis-kiprou-web-tv
Κείμενο, φωτογραφίες και βίντεο του Γιώργου Κωνσταντίνου
Στην Κύπρο υπάρχουν 30 είδη θηλαστικών, ένα από αυτά είναι το κυπριακό αγρινό που είναι και το μεγαλύτερο από τα χερσαία θηλαστικά του τόπου μας. Το κυπριακό αγρινό με το επιστημονικό όνομα Ovis gmelini ophion (Cyprian Wild Sheep, Cyprus Mouflon) είναι δε και ενδημικό είδος της Κύπρου, δηλαδή το συναντάμε στην Κύπρο και πουθενά αλλού στον κόσμο και αυτό συμβαίνει με τη γεωγραφική απομόνωση του είδους, και με την πάροδο χιλιάδων ετών έχουμε ως αποτέλεσμα τη μορφολογική διαφοροποίησή του και την εξέλιξή του σε διαφορετικά είδη και υποείδη, όπως πολλά είδη του τόπου μας.
Οικογένεια Αιγώδη
Το αγρινό είναι είδος αγριοπρόβατου και ανήκει στην οικογένεια Αιγώδη. Θεωρείται το ένα από τους δύο προγόνους όλων των σημερινών εξημερωμένων προβάτων και έχει καταγωγή τη Νοτιοδυτική Ασία, όπου υπάρχει το ασιατικό αγρινό. Το συναντάμε στην οροσειρά του Τροόδους κυρίως στα δάση Πάφου και Τροόδους. Ο πληθυσμός του εκτιμάται πως είναι περισσότερα από τρεις χιλιάδες ζώα και θεωρείται ένας ικανοποιητικός αριθμός και με την κατάλληλη προστασία θα καταφέρουν να εποικίσουν ολόκληρη την οροσειρά του Τροόδους. Τα μεγαλόπρεπα αρσενικά αγρινά φέρουν μεγάλα κέρατα και έχουν βάρος 35-45 περίπου κιλά, ενώ τα θηλυκά φτάνουν τα 25-35 κιλά και δεν φέρουν καθόλου κέρατα. Ζευγαρώνουν το φθινόπωρο και η κυοφορία διαρκεί πέντε μήνες γεννώντας ένα μικρό και πολύ σπάνια δύο. Τα μικρά μετά τη γέννησή τους είναι ικανά να τρέχουν μαζί με τη μητέρα τους. Τρέφονται με τρυφερούς βλαστούς από θάμνους και δέντρα, χόρτα και καρπούς από οπουδήποτε μπορούν να φτάσουν. Η αύξηση των αγρινών τα τελευταία χρόνια είχε ως αποτέλεσμα τα ζώα να εξέρχονται από τα όρια του δάσους προς αναζήτηση τροφής, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται προβλήματα στις γεωργικές καλλιέργειες, όπως αμπέλια, εποχιακές καλλιέργειες και οπωρώνες. Κάτι που πρέπει οι κυβερνητικοί αρμόδιοι φορείς να λύσουν, ίσως με επιχορηγημένες περιφράξεις των καλλιεργειών που επηρεάζονται και βελτίωση της διατροφής του αγρινού με σπορές εντός του δάσους.
Το αγρινό έχει μια προϊστορία περίπου οκτώ χιλιάδες χρόνια, καθώς τα έφεραν στο νησί οι νεολιθικοί άνθρωποι. Όπως είναι γνωστό οι πρώτοι άνθρωποι έφτασαν στο νησί πριν από περίπου 12 χιλιάδες χρόνια. Με την πάροδο των αιώνων οι νεολιθικοί άνθρωποι πλήθαιναν στο νησί και η φύση δεν μπορούσε πλέον να τους εξασφαλίζει τροφή, οπόταν άρχισαν τις πρώτες καλλιέργειες εξημερωμένων φυτών, έφεραν επίσης από τις γειτονικές χώρες με σχεδίες διάφορα είδη ζώων για εκτροφή. Τα ζώα αυτά είναι ένα είδος άγριας αγελάδας, αίγαγρος, πρόβατο, χοίρος, αλεπού, αγρινό και το ελάφι Dama mesopotamica. Το αγρινό κατά τους νεολιθικούς χρόνους εισάχθηκε σε πολλά νησιά και χώρες της Ευρώπης, όπου εγκλιματίστηκε εκεί με μεγάλη επιτυχία και αποτέλεσε μια πολύ σημαντική πηγή τροφής για τους νεολιθικούς ανθρώπους. Όταν έφεραν το αγρινό οι νεολιθικοί άνθρωποι σύμφωνα με έρευνες ήταν πιο μεγάλο από σήμερα, καθώς έχει επιδράσει πάνω του ο γνωστός νησιώτικος νανισμός.
Kαι η αλεπού
Μερικά από αυτά τα ζώα είχαν ξεφύγει από τον άνθρωπο και επανήλθαν στην άγρια τους κατάσταση. Τα ζώα αυτά είναι το αγρινό και η αλεπού τα όποια υπάρχουν και σήμερα. Επίσης ένα από αυτά είναι και το κόκκινο ελάφι (Dama mesopotamica) το όποιο υπήρχε στο νησί και εξαφανίστηκε πριν 500 χρόνια λόγω ανελέητου κυνηγιού. Ένα παράδειγμα που μας δείχνει ότι η κακή διαχείριση και το αλόγιστο κυνήγι έχει ως αποτέλεσμα την καταστροφή και την εξαφάνιση πολλών ειδών για πάντα. Ανελέητο κυνήγι δέχτηκε και το αγρινό και σύμφωνα με τα αρχεία του Τμήματος Δασών το 1937 να φτάσει στα όρια του αφανισμού με μόνο 15 ζώα πληθυσμό. Μετά από αρκετή προσπάθεια και πιέσεις του Τμήματος Δασών για την αρτιότερη προστασία του αγρινού, τροποποιήθηκε το 1938 ο «περί Θήρας Νόμος» και το 1939 ολόκληρο το δάσος Πάφου (600 Κm2) κηρύχτηκε σε μόνιμα απαγορευμένη περιοχή κυνηγίου. Ταυτόχρονα, απομακρύνθηκαν οι βοσκοί και τα κοπάδια από το δάσος Πάφου κάτι που συνέβαλε ακόμη περισσότερο στην προστασία του είδους, καθώς τα αγρινά δεν συναναστρέφονται με αιγοπρόβατα με κίνδυνο εξάπλωσης κάποιας επιδημίας, με καταστροφικές συνέπειες για τον πληθυσμό των αγρινών. Η συναναστροφή αυτή όμως γίνεται σήμερα σε μερικές περιοχές του δάσους Πάφου και σε νεκρές ζώνες όπου συναντάμε εκεί έναν μεγάλο πληθυσμό αγρινών που μπαινοβγαίνει ανεξέλεγκτα. Σύμφωνα με το Ταμείο θήρας μια τέτοια ασθένεια που συνήθως μεταδίδεται από συνύπαρξη προσβεβλημένων οικόσιτων μηρυκαστικών, (στην περίπτωση αυτή αιγοπροβάτων) με άγρια, η ασθένεια Infectious Keratoconjunctivitis (IKC), πρόσβαλε τα αγρινά το 2001. Η ασθένεια αυτή η οποία επηρεάζει τα μάτια και οφείλεται στο μυκόπλασμα Mycoplasma conjunctivae, καταγράφηκε για πρώτη φορά στο κυπριακό αγρινό το 2001. Η IKC επηρεάζει τα μάτια και μπορεί να οδηγήσει στην τύφλωση ή και τον θάνατο.
Μεγάλος εχθρός επίσης για τα αγρινά είναι οι λαθροκυνηγοί, καθώς παρουσιάζονται συνεχώς σοβαρά κρούσματα λαθροθηρίας.
Σύμβολο για την Κύπρο
Το κυπριακό αγρινό είναι το καμάρι του τόπου μας και λόγω της μοναδικότητάς του θεωρείται σύμβολο για την Κύπρο από αρχαιοτάτων χρόνων, καθώς έχουν βρεθεί αγγεία με παραστάσεις αγρινών. Ακόμα το αγρινό μπορούμε να το δούμε σε τωρινά νομίσματα και υπήρξε στην οπίσθια όψη του χαρτονομίσματος των δέκα λιρών Κύπρου, καθώς ήταν και το σύμβολο των κυπριακών αερογραμμών. Στην κυπριακή νομοθεσία ορίζεται ως αυστηρά προστατευόμενο υποείδος και κατατάσσεται στο παράρτημα IV της Οδηγίας Περί Προστασίας των Βιοτόπων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (92/43 - Habitats Directive) ως είδος που χρήζει αυστηρής προστασίας. Το Ταμείο Θήρας του Υπουργείου Εσωτερικών είναι υπεύθυνο για τη διαχείριση του είδους αυτού.
Κάποιος ο οποίος θέλει να δει τα αγρινά μπορεί να τα δει στον περιφραγμένο χώρο του Δασικού Σταθμού του Σταυρού της Ψώκας.
Πηγή: http://politis.com.cy/article/kipriako-agrino-to-kamari-tis-kiprou-web-tv
ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ
Ο Γιώργος Κωνσταντίνου γεννήθηκε το 1960 στη Λευκωσία και είναι φυσιοδίφης ερευνητής της κυπριακής βιοποικιλότητας. Φωτογράφος και κινηματογραφιστής αγρίας ζωής και πρόεδρος του συνδέσμου προστασίας φυσικής κληρονομίας και βιοποικιλότητας της Κύπρου. Με ακούραστη δράση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης όσον αφορά το περιβάλλον και την βιοποικιλότητα του τόπου μας.
Πηγή: http://politis.com.cy/article/kipriako-agrino-to-kamari-tis-kiprou-web-tv
Wednesday 9 May 2018
Sunday 6 May 2018
Thursday 12 April 2018
Wednesday 14 February 2018
Γένεση της Κύπρου, Ελέφαντες, Ιπποπόταμοι και Νεολιθικοί άνθρωποι - Του Γιώργου Κωνσταντίνου - Εφημερίδα πολίτης 31/12/2017
ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ, 31.12.2017
http://politis.com.cy/article/genesi-tis-kiprou-elefantes-ippopotami-ke-neolithiki-anthropi
Κείμενο, φωτογραφίες του Γιώργου Κωνσταντίνου
Όλα ξεκίνησαν πριν αρκετά εκατομμύρια χρόνια όταν η Αφρικανική και Ευασιατική πλάκα άρχισαν να κινούνται η μια αντίθετα της άλλης με αποτέλεσμα να συγκρουστούν. Αποτέλεσμα της σύγκρουσης ήταν η ανύψωση του υποθαλάσσιου εδάφους και η εμφάνιση της πρώτης ξηράς που ήταν η ψηλότερη κορυφή του Τροόδους και κατόπιν της ψηλότερης κορυφής του Πενταδαχτύλου. Η διαδικασία αυτή συνεχίστηκε (και συνεχίζεται ακόμα) μέχρι τη δημιουργία της Κύπρου που ξέρουμε σήμερα. Οπόταν η Κύπρος είναι ένα ωκεάνιο νησί και ποτέ δεν συνδεόταν με άλλη γειτονική χώρα. Πώς όμως μπόρεσαν και έφτασαν εδώ όλα αυτά τα είδη της προϊστορικής και τωρινής βιοποικιλότητας του νησιού μας;
Αμέσως μετά την εμφάνιση της πρώτης ξηράς του Τροόδους και Πενταδαχτύλου άρχισε και η εποίκιση με είδη χλωρίδας και πανίδας. Έντομα και αράχνες εκατοντάδων διαφορετικών ειδών ταξίδεψαν από τις κοντινές χώρες μέσο αέρα και θάλασσας και έφτασαν στο νησί. Επιπλέοντες κορμοί που ταξίδεψαν από γειτονικές χώρες και έφτασαν εδώ έφεραν διάφορα είδη όπως έντομα, αράχνες, σαλιγκάρια, ερπετά και τρωκτικά. Αποδημητικά πουλιά έφεραν σπόρους διαφόρων ειδών φυτών μέσα στα στομάχια τους από καρπούς που έφαγαν σε άλλες χώρες.
Δύο καταπράσινα νησιά
Φανταστείτε την τότε προϊστορική Κύπρο να αποτελείτε από δύο καταπράσινα νησιά. Η άνοδος συνεχίστηκε και ισχυρές βροχοπτώσεις διάβρωναν τις 2 οροσειρές που τότε ήταν πολύ πιο ψηλές από ότι είναι σήμερα μεταφέροντας τεράστιες ποσότητες ιζημάτων δημιουργώντας την Μεσαορία και την τελική εικόνα της Κύπρου.
Κατά την πλειστόκαινο περίοδο και περίπου πριν 250.000 χρόνια η στάθμη της θάλασσας ήταν κατά 100-120 μέτρα περίπου χαμηλότερη από την σημερινή. Υπολογίζεται ότι κατά τη διάρκεια των παγετώνων του Πλειστοκαίνου, λόγο συσσώρευσης των νερών στους πόλους η Κύπρος απείχε από την πλησιέστερη ξηρά (τον κόλπο Αλεξανδρέττας) περίπου 30 χιλιόμετρα με αβαθή νερά και με πολλά ενδιάμεσα νησάκια. Τότε ήταν που κατάφεραν και έφτασαν μεγάλα φυτοφάγα θηλαστικά ζώα με κολυμβητικές ικανότητες στο νησί μας. Τα ζώα αυτά είναι ιπποπόταμοι (Phanourios minutus), ελέφαντες (E. Cypriotes, σε κανονικό μεγάλο μέγεθος), η μοσχογαλή, μερικά είδη τρωκτικών (Μυγαλή, Ακανθοποντικός), χελώνες ξηράς, χελώνες γλυκού νερού και ερπετά.
Το μοναδικό σαρκοφάγο
H Πλειστοκαινική πανίδα της Κύπρου, όπως και όλων των νησιών της Μεσογείου (Κρήτη, Σαρδηνία, Ρόδος, Τήλος, Κορσική, Σικελία), χαρακτηρίζεται ως μη ισορροπημένη, εξαιτίας της απουσίας των σαρκοφάγων ζώων. Στην Κύπρο το μοναδικό σαρκοφάγο ζώο του Πλειστοκαίνου είναι ένα είδος Μοσχογαλής (Geneta plesictοides). Μικρό σαρκοφάγο σε μέγεθος μικρότερο από γάτα, που τρεφόταν με έντομα, σαύρες, πουλιά και τρωκτικά. Τα φυτοφάγα ζώα είναι εξαίρετοι κολυμβητές, σε αντίθεση με τα μεγάλα σαρκοφάγα.
Η πάροδος των χρόνων και η απουσία μεγάλων αρπαχτικών ζώων που θα κρατούσαν τις ισορροπίες, είχε ως αποτέλεσμα τον ανεξέλεγκτο υπερπληθυσμό των ζώων αυτών που άρχισαν να αντιμετωπίζουν έλλειψη τροφής. Το αποτέλεσμα ήταν να ενεργοποιηθεί στα ζώα ένας βιολογικός μηχανισμός που είχε ως αποτέλεσμα τα ζώα να μικρύνουν δραματικά, και αυτό ονομάζεται νησιώτικος νανισμός. Αιτίες του νανισμού και του γιγαντισμού στα νησιώτικα οικοσυστήματα είναι η μικρή έκταση των νησιών σε σχέση με τις ηπειρωτικές περιοχές, οι μειωμένες πηγές τροφής λόγο υπερπληθυσμού, η απουσία εχθρών (θηρευτών), η μείωση της γονιδιακής δεξαμενής και η ενδογαμία.
Μήκος μέχρι 1,5 μέτρο
Οι κυπριακοί ελέφαντες και οι ιπποπόταμοι των μερικών τόνων σε βάρος μετά την επίδραση του νανισμού είχαν μήκος μέχρι 1,5 μέτρο και 75 εκατοστά ύψος και με βάρος περίπου 200 με 250 κιλά. Το μικρό μέγεθος, τους έδωσε μεγαλύτερη ευκινησία και προσαρμοστικότητα στο σχετικά ορεινό και ημιορεινό κυπριακό περιβάλλον και στις περιορισμένες πηγές τροφής. Ακόμα ένα θαύμα της φύσης και τις εξέλιξης των ειδών. Ο μόνος σκοπός του νανισμού ήταν η επιβίωση των ζώων και η διαιώνιση του είδους.
Με την πάροδο των χιλιάδων χρόνων και λόγω της απομόνωσης τους στο νησιώτικο περιβάλλον, τα ζώα αυτά εξελιχθήκαν σε ενδημικά ζώα της Κύπρου, και όταν λέμε ενδημικά ζώα της Κύπρου σημάνει ότι αυτά τα ζώα ζούσαν στην Κύπρο και πουθενά αλλού στον κόσμο. Η πρώτη αναφορά για την ύπαρξη των ζώων αυτών στην Κύπρο έγινε από την βρετανίδα παλαιοντολόγο Ροδοθεα Μπέιτς το 1903. Μέχρι στιγμής έχουν αναφερθεί στην Κύπρο περίπου 40 θέσεις με οστά νάνων ιπποπόταμων και νάνων ελεφάντων με συντριπτική πλειοψηφία τα οστά των ιπποπόταμων. Μερικές από τις κυριότερες θέσεις εύρεσης απολιθωμάτων των ζώων αυτών είναι μια παραλιακή περιοχή στην κατεχόμενη Ακανθού, η περιοχή Δρακοντοβούναρο στον κατεχόμενο Κορμακίτη, η θέση στο κατεχόμενο χωριό Λιβερά, ο Βουκουλόσπηλιος στο κατεχόμενο χωριό Δίκωμο, η θέση στον κατεχόμενο Άγιο Γεώργιο Κερύνειας, η θέση στο Ακρωτήρι, Ξυλοφάγου, Αγία Νάπα και Χλώρακα. Όλες αυτές οι θέσεις ήταν τότε σπήλαιά τα οποία τώρα έχουν καταρρεύσει και τα οστά που βρίσκονται εκεί είναι από εκατοντάδες ζώα. Τα παλιά χρόνια οι άνθρωποι πίστευαν ότι τα κόκαλα αυτά ανήκαν σε αγίους που μόνασαν στα σπήλαια αυτά και έκτιζαν μάλιστα και εκκλησίες που υπάρχουν και σήμερα. Προπολεμικά στην θέση στον Άγιο Γεώργιο Κερύνειας που έκτισαν και την εκκλησιά του Άγιου Φανουρίου οι άνθρωποι πήγαιναν και έπιαναν τα κόκκαλα των ιπποπόταμων τα κονιορτοποιούσαν και τα έτρωγαν πιστεύοντας ότι έχουν θεραπευτικές ιδιότητες.
Περιοχή Ξυλοφάγου
Ένας πολύ σημαντικός χώρος με οστά είναι αυτός που βρίσκετε στην παραλιακή περιοχή Ξυλοφάγου. Στην περιοχή αυτή έχουν βρεθεί οστά ιπποπόταμων, ελεφάντων, μοσχογαλής , αρπακτικών πουλιών , χελώνας γλυκού νερού και χελώνας ξηράς. Μετά από προσωπικές μου εκτιμήσεις ο χώρος αυτός δεν συνδέεται με παρουσία ανθρώπου καθώς φαίνεται να είναι πέραν των 100.000 χρονών δηλαδή πολύ πριν την παρουσία των ανθρώπων στο νησί. Το σημαντικό του χώρου αυτού είναι ότι τα οστά των ελεφάντων είναι πολύ πιο πολλά από αυτά των ιπποπόταμων. Τα οστά των ελεφάντων είναι σπάνια και πάντα υπερτερούσαν κατά πολύ τα οστά των ιπποπόταμων ενώ εδώ συμβαίνει το αντίθετο. Πολύ πιθανόν ο χώρος αυτός να ήταν μια μεγάλη λίμνη όπου τα ζώα αυτά να κατέφευγαν εκεί για να πιούν νερό. Τους καλοκαιρινούς μήνες το νερό συρρικνωνόταν και τα ζώα στην προσπάθεια τους να φτάσουν στο νερό να κολλούσαν στην λάσπη με αποτέλεσμα τον θάνατο τους. Ιδιαίτερο επιστημονικό ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι χαυλιόδοντες , τα δόντια και τα οστά των ελεφάντων που βρέθηκαν εκεί. Τα νέα ευρήματα των ελεφάντων επιβεβαιώνουν ότι ο Elephas sp. είναι διαφορετικό είδος από τον E. cypriotes. Το μέγεθός του είναι πάλι Νάνας μορφής (600 κιλά) αλλά κατά πολύ μεγαλύτερο από τον Elephas cypriotes (200 κιλά). Ποια όμως η σχέση του με τον E. cypriotes; Αποτελεί προγονική του μορφή ή όχι; Αν αποτελεί προγονική μορφή του E. cypriotes τότε είναι ο συνδετικός (ενδιάμεσος) κρίκος που συνδέει τα μεγαλόσωμα ζώα με τα νάνα ζώα, αλλά τα οστά των πρώτων μεγαλόσωμων ζώων με βάρος μερικούς τόνους δεν έχουν βρεθεί ακόμα, που είναι; Ποια είναι η ακριβή ηλικία των ευρημάτων; Χρονολογήσεις για τον E. cypriotes έχουν δείξει ηλικία των ευρημάτων Ανώτερο Πλειστόκαινο. Η όλη υπόθεση χρίζει επιστημονικής μελέτης και ελπίζουμε σύντομα να έχουμε τα επιστημονικά πορίσματα που θα δώσουν φως σε ακόμα ένα κομμάτι τις προϊστορίας του τόπου μας.
Ζούσαν αποκλειστικά από το κυνήγι και τη φύση
Τα ζώα αυτά έζησαν ανενόχλητα στην Κύπρο για χιλιάδες χρόνια μέχρι που οι πρώτοι νεολιθικοί άνθρωποι (Homo sapiens) άρχισαν να έρχονται και να εποικούν το νησί από τις γειτονικές χώρες περίπου πριν 12 χιλιάδες χρόνια (αρχή νεολιθικής περιόδου). Οι Homo sapiens (εμείς) πρωτοεμφανίστηκαν στην αφρικανική ήπειρο πριν 200.000 χρόνια και σιγά σιγά κατέκτησαν και εποίκισαν όλες τις ηπείρους του πλανήτη μας εκτοπίζοντας και αφανίζοντας όλα τα άλλα είδη (του γένους Homo) ανθρώπων.
Οι άνθρωποι τότε ήταν κυνηγοί τροφοσυλέκτες, δηλαδή ζούσαν αποκλειστικά από το Κυνήγι και την φύση και πιθανόν να κυνήγησαν τα ζώα αυτά μέχρι τελικού αφανισμού, αν και αυτό δεν έχει ακόμα αποδειχθεί επιστημονικά αλλά η εξαφάνιση των ζώων αυτών συμπίπτει χρονολογικά με την άφιξη των πρώτων ανθρώπων στο νησί.
Με την πάροδο των αιώνων οι νεολιθικοί άνθρωποι πλήθαιναν στο νησί και η φύση δεν μπορούσε πλέον να τους εξασφαλίζει τροφή οπόταν άρχισαν τις πρώτες καλλιέργειες εξημερωμένων φυτών, έφερε επίσης από τις γειτονικές χώρες με σχεδίες διάφορα είδη ζώων για εκτροφή. Τα ζώα αυτά είναι ένα είδος άγριας αγελάδας , αίγαγρος, πρόβατο , χοίρος , αλεπού , αγρινό , και το ελάφι Dama mesopotamica. Πολύ αργότερα έφεραν και τους γάτους που τους είχαν ως κατοικίδια και πολύ πιθανόν να τους είχαν για να τρώνε τα τρωκτικά που τους κατέστρεφαν τις σοδιές. Έφεραν επίσης και το άλογο που αποτέλεσε σταθμό για τους νεολιθικούς ανθρώπους που το χρησιμοποιούσαν για μετακίνηση και μεταφορά αγαθών.
Μερικά από αυτά τα ζώα είχαν ξεφύγει από τον άνθρωπο και επανήλθαν στην άγρια τους κατάσταση. Τα ζώα αυτά είναι το αγρινό και η αλεπού τα όποια υπάρχουν και σήμερα. Επίσης ένα από αυτά είναι και το κόκκινο ελάφι (Dama mesopotamica) το όποιο υπήρχε στο νησί και εξαφανίστηκε πριν 500 χρόνια λόγω ανελέητου κυνηγιού. Ένα παράδειγμα που μας δείχνει ότι η κακή διαχείριση και το αλόγιστο κυνήγι έχει ως αποτέλεσμα την καταστροφή και την εξαφάνιση πολλών ειδών για πάντα.
Πρέπει να προστατεύσουμε την πανίδα και χλωρίδα του τόπου μας για να μπορούμε να την χαιρόμαστε για πάντα και φυσικά η γνώση και η κατανόηση των λαθών του παρελθόντος θα αποτελέσει την επιβίωση μας και την συνέχεια μας στο μέλλον.
Χρόνια πολλά και ευτυχισμένο το νέο έτος 2018!
Πηγή: http://politis.com.cy/article/genesi-tis-kiprou-elefantes-ippopotami-ke-neolithiki-anthropi
ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ
Ο Γιώργος Κωνσταντίνου γεννήθηκε το 1960 στη Λευκωσία και είναι φυσιοδίφης ερευνητής της κυπριακής βιοποικιλότητας. Φωτογράφος και κινηματογραφιστής αγρίας ζωής και πρόεδρος του συνδέσμου προστασίας φυσικής κληρονομίας και βιοποικιλότητας της Κύπρου. Με ακούραστη δράση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης όσον αφορά το περιβάλλον και την βιοποικιλότητα του τόπου μας.
Πηγή: http://politis.com.cy/article/genesi-tis-kiprou-elefantes-ippopotami-ke-neolithiki-anthropi
ΑΠΟΛΊΘΟΜΑ ΕΛΈΦΑΝΤΑ 100 ΧΙΛΙΆΔΩΝ ΕΤΏΝ ΣΤΗ ΞΥΛΟΦΆΓΟΥ!
ΑΠΟΛΊΘΟΜΑ ΕΛΈΦΑΝΤΑ 100 ΧΙΛΙΆΔΩΝ ΕΤΏΝ ΣΤΗ ΞΥΛΟΦΆΓΟΥ!
Πως βρέθηκαν στην Κύπρο ελέφαντες και νάνοι ιπποπόταμοι
Απολίθομα ελέφαντα 100 χιλιάδων ετών στη Ξυλοφάγου!
Πως βρέθηκαν στην Κύπρο ελέφαντες και νάνοι ιπποπόταμοι
Αποκαλυπτικά στοιχεία για Ιπποπόταμους και Ελέφαντες που έζησαν στην Κύπρο πριν από 100 χιλιάδες χρόνια κατέχει ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Προστασίας Φυσικής Κληρονομιάς και Βιοποικιλότητας Κύπρου Γιώργος Κωνσταντίνου.
Απολιθώματα ελέφαντα 100 χιλιάδων ετών και νάνου ιπποπόταμου 12 χιλιάδων ετών εντόπισε σε παραλιακή περιοχή στην επαρχία Λάρνακας ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Προστασίας Φυσικής Κληρονομιάς και Βιοποικιλότητας Κύπρου Γιώργος Κωνσταντίνου. Μιλώντας στον ΑΝΤΕΝΝΑ ο κύριος Κωνσταντίνου σημείωσε ότι η Κύπρος ήταν ιδιαιτέρως γνωστή για τα παλαιοντολογικά της ευρήματα σημειώνοντας πως τα συγκεκριμένα ζώα έφθασαν στην Κύπρο από γειτονικές ακτές, είτε κολυμπώντας, είτε επιπλέοντας πάνω σε κορμούς δέντρων.
Τα ζώα αυτά σύμφωνα με τον Γιώργο Κωνσταντίνου με την εγκατάστασή τους στο νησί υπέστησαν μεγάλες εξελικτικές αλλαγές προκειμένου να προσαρμοστούν στο νέο τους περιβάλλον.
Οι νάνοι ιπποπόταμοι στην Κύπρο που φαίρουν την επιστημονική ονομασία Phanurios minor είχαν μήκος 1,50 μέτρου και ύψος 75 εκατοστών ενώ οι νάνοι ελέφαντες είχαν ένα μέτρο ύψος και βάρος 200 κιλών.
Τα απολιθώματα των ιπποποτάμων είναι πολύ περισσότερα από αυτά των ελεφάντων Τα ευρήματα δείχνουν ότι ο άνθρωπος της τότε εποχής κυνηγούσε τα ζώα αυτά, πιθανόν δε να συνέβαλε στην εξαφάνιση τους.
Απολιθώματα νάνων ιπποποτάμων και ελεφάντων έχουν βρεθεί σε περισσότερα από 40 σημεία στην Κύπρο και, κυρίως, σε σπήλαια στους πρόποδες του Πενταδακτύλου, καθώς και στην περιοχή της Ξυλοφάγου.
Ελέφαντες και Ιπποπόταμοι ίσως τα πρώτα κυνηγετικά θηράματα των κυπρίων - Του Γιώργου Κωνσταντίνου - Περιοδικό Hunt & Shoot - Τεύχος 28.10.2017
Κείμενο φωτογραφίες Γιώργος Κωνσταντίνου
Το κυνήγι στην Κύπρο έχει μια ιστορία 12.000 χρόνων και ξεκίνησε με την πρώτη άφιξη στην Κύπρο των πρώτων ανθρώπων, και από το οποίον εξαρτιόταν η επιβίωση τους.
Σήμερα όλοι ξέρουμε ότι το ενδημικό μας θήραμα είναι τα περδίκια, φραγκολίνες και λαγοί αλλά στο παρελθόν όσο και να μας φαίνεται απίστευτο τα πρώτα πιθανά κυνηγετικά θηράματα των κυπρίων ήταν Ιπποπόταμοι και ελέφαντες.
Η Κύπρος θεωρείται ωκεάνιο νησί και είναι αποτέλεσμα της σύγκρουσης τεκτονικών πλακών. Πριν εκατομμύρια χρόνια, η αφρικανική πλάκα συγκρούστηκε με την ευρασιατική πλάκα, με αποτέλεσμα η πρώτη να βυθιστεί κάτω από την ευρασιατική. Κατά τη διάρκεια της βύθισης, η ελαφρότερη πέτρα από τη βυθισμένη πλάκα άρχισε να λιώνει και μετά, υπό μορφή λάβας, να ανυψώνεται προς την επιφάνεια της γης. Η λάβα αυτή στην επαφή της με το νερό στερεοποιείται και αποτέλεσμα ήταν η γένεση της Κύπρου αρχικά με την δημιουργία του Τροόδους και μετα του Πενταδακτύλου που ήταν 2 ξεχωριστά νησιά. Μετα σχηματίστηκε και η πεδιάδα της Μεσαορίας που τα ένωσε κι έτσι η Κύπρος πήρε τη σημερινή της μορφή.
Αμέσως μετά την εμφάνιση της πρώτης ξηράς, άρχισε να εμφανίζετε και η πρώτη ζωή. Έντομα ταξίδευσαν από τις γειτονικές χώρες μέσο του αέρα και επιπλέοντες κορμούς. καθώς και τα πρώτα φυτά σε μορφή σπόρων μεταφερμένων από πουλιά, τον αέρα , και την θάλασσα.
Κατά το Ανώτερο Πλειστόκαινο έχουμε παρουσία ενδημικής νησιωτικής πανίδας
Στο Ανώτερο Πλειόκαινο και Πλειστόκαινο είχαμε ισχυρές, γρήγορες κλιματικές μεταβολές.
Οι παγετώδεις περίοδοι ακολουθούνταν από θερμότερες μεσοπαγετώδεις περιόδους.
Καινούργιες έρευνες έχουν δείξει ότι θα πρέπει να είχαμε μέχρι 30 παγετώδεις περιόδους τα τελευταία 3 εκ. έτη (μία κάθε 100000 χρόνια)
Στις παγετώδεις περιόδους η έκταση της Κύπρου αυξάνει αλλά ποτέ δεν ενώνεται με την κοντινή χέρσο.
Μόνο διασπορά μέσω θάλασσας μπορεί να εξηγήσει αυτή την μοναδική σύνθεση της ενδημικής πανίδας της Κύπρου, όπου στο νησί έφτασαν ζώα με κολυμβητικές ικανότητες.
Τα φυτοφάγα ζώα είναι εξαίρετοι κολυμβητές, σε αντίθεση με τα μεγάλα σαρκοφάγα.
Η στάθμη της θάλασσας κατά τις περιόδους αυτές ήταν κατά 100-120 μέτρα περίπου χαμηλότερη από την σημερινή. Υπολογίζεται ότι κατά τη διάρκεια των παγετώνων του Πλειστοκαίνου, η Κύπρος απείχε από την πλησιέστερη ξηρά (τον κόλπο Αλεξανδρέττας) περίπου 30 km. Και με πολλά ενδιάμεσα νησάκια. Επομένως, είτε κολυμπώντας, είτε επιπλέοντας πάνω σε κορμούς δέντρων, τα ζώα αυτά μπόρεσαν να φθάσουν μέχρι το νησί και να το εποικίσουν.
Τα ζώα αυτά είναι ιπποπόταμοι (Phanourios minutus) , ελέφαντες (E. Cypriotes) (σε κανονικό μεγάλο μέγεθος) η μοσχογαλή , μερικά είδη τρωκτικών (μυγαλί, ακανθοποντικός) , χελώνες ξηράς , χελώνες γλυκού νερού , και ερπετά .
H Πλειστοκαινική πανίδα της Κύπρου, όπως και όλων των νησιών της Μεσογείου , (Κρήτη, Σαρδηνία, Ρόδο, Τήλο, Κορσική, Σικελία). χαρακτηρίζεται ως μη ισορροπημένη, εξαιτίας της απουσίας των σαρκοφάγων ζώων. Στην Κύπρο το μοναδικό σαρκοφάγο ζώο του Πλειστοκαίνου είναι ένα είδος μοσχογαλής (Geneta plesictοides). Μικρό σαρκοφάγο σε μέγεθος γάτας που τρεφόταν με σαύρες , πουλιά και τρωκτικά.
Ένας πολύ σημαντικός χώρος με οστά είναι αυτός που βρίσκετε στην παραλιακή περιοχή ξυλοφάγου. Στην περιοχή αυτή έχουν βρεθεί οστά ιπποπόταμων, ελεφάντων, μοσχογαλής , αρπακτικών πουλιών , χελώνα γλυκού νερού και χελώνα ξηράς. Ο χώρος αυτός δεν έχει συνδεθεί ακόμα με την παρουσία ανθρώπου. Το σημαντικό του χώρου αυτού είναι ότι τα οστά των ελεφάντων είναι πολύ ποιο πολλά από αυτά των ιπποπόταμων. Τα οστά των ελεφάντων είναι σπάνια και πάντα υπερτερούσαν κατά πολύ τα οστά των ιπποπόταμων ενώ εδώ συμβαίνει το αντίθετο.
Πολύ πιθανόν ο χώρος αυτός να ήταν μια μεγάλη λίμνη όπου τα ζώα αυτά να κατέφευγαν εκεί για να ποιούν νερό. Τους καλοκαιρινούς μήνες το νερό συρρικνωνόταν και τα ζώα στην προσπάθεια τους να φτάσουν στο νερό να κολλούσαν στην λάσπη με αποτέλεσμα τον θάνατο τους.
Ιδιαίτερο επιστημονικό ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι χαυλιόδοντες , τα δόντια και τα οστά των ελεφάντων. Τα νέα ευρήματα Επιβεβαιώνουν ότι ο Elephas sp. Είναι διαφορετικό είδος από τον E. cypriotes.
To μέγεθός του είναι σαφώς μεγαλύτερο από τον E. cypriotes.
Ποιά όμως η σχέση του με τον E. cypriotes; Αποτελεί προγονική του μορφή ή όχι;
Ποια είναι η ηλικία των ευρημάτων;
Χρονολογήσεις για τον E. cypriotes έχουν δείξει ηλικία των ευρημάτων Ανώτερο Πλειστόκαινο.
Η όλη υπόθεση βρίσκετε υπό μελέτη και ελπίζουμε σύντομα να έχουμε τα επιστημονικά πορίσματα που θα δώσουν φως σε ακόμα ένα κομμάτι τις προϊστορίας του τόπου μας.
Τα φυτά και τα ζώα που ζουν σε γεωγραφικά απομονωμένες περιοχές έχουν την τάση να αναπτύσσουν ενδημικές μορφές. Ένα από τα πιο εντυπωσιακά αποτελέσματα αυτής της απομόνωσης είναι η δημιουργία γιγαντιαίων μορφών στα μικρού μεγέθους σπονδυλωτά (ερπετά, πτηνά, τρωκτικά θηλαστικά) και η δημιουργία νάνων μορφών στα μεγάλου μεγέθους ζώα, όπως οι ελέφαντες, οι ιπποπόταμοι και τα ελάφια
Αιτίες του νανισμού και του γιγαντισμού στα νησιώτικα οικοσυστήματα είναι:
Η μικρή έκταση των νησιών σε σχέση με τις ηπειρωτικές περιοχές
Οι μειωμένες πηγές τροφής
Η απουσία εχθρών
Η μείωση της γονιδιακής δεξαμενής
Η ενδογαμία
Οι κυπριακοί ελέφαντες και οι ιπποπόταμοι μετά την επίδραση του νανισμού είχαν μήκος μέχρι 1,5 μέτρο και 75 εκατοστά ύψος και με βάρος περίπου 250 κιλά. Το μικρό μέγεθος, τους έδωσε μεγαλύτερη ευκινησία και προσαρμοστικότητα στο σχετικά ορεινό και ημιορεινό κυπριακό περιβάλλον και στις περιορισμένες πηγές τροφής.
Ακόμα ένα θαύμα της φύσης που ο μόνος σκοπός του νανισμού ήταν την επιβίωση των ζώων και την διαιώνιση του είδους.
Με την πάροδο των χιλιάδων χρόνων και λόγο της απομόνωσης τους στο νησιώτικο περιβάλλον τα ζώα αυτά εξελιχθήκαν σε ενδημικά ζώα της Κύπρου.
Και όταν λέμε ενδημικά ζώα της Κύπρου σημάνει ότι αυτά τα ζώα ζούσαν στην Κύπρο και πουθενά αλλού στον κόσμο.
Η πρώτη αναφορά για την ύπαρξη των ζώων αυτών στην Κύπρο έγινε από την βρετανίδα παλαιοντολόγο Ροδοθεα Μπέιτς το 1903.
Τα ζώα αυτά έζησαν ανενόχλητα στην Κύπρο για χιλιάδες χρόνια μέχρι που οι άνθρωποι άρχισαν να έρχονται και να εποικούν το νησί από τις γειτονικές χώρες περίπου πριν 12 χιλιάδες χρόνια.
Οι άνθρωποι τότε ήταν κυνηγοί τροφοσυλεκτες , δηλαδή ζούσαν αποκλειστικά από το Κυνήγι και πιθανόν να κυνήγησαν τα ζώα αυτά μέχρι τελικού αφανισμού, αν και αυτό δεν έχει ακόμα επιστημονικά αποδειχθεί αλλά η εξαφάνιση των ζώων αυτών συμπίπτει χρονολογικά με την άφιξη των πρώτων ανθρώπων στο νησί.
Μέχρι στιγμής έχουν αναφερθεί στην Κύπρο περίπου 40 θέσεις με οστά νάνων
ιπποπόταμων και νάνων ελεφάντων με συντριπτική πλειοψηφία τα οστά των ιπποπόταμων.
Θέλω επίσης να αναφερθώ στον νεολιθικό άνθρωπο που αμέσως μετά από τον αφανισμό των προϊστορικών ζώων της Κύπρου έφερε από της γειτονικές χώρες διάφορα είδη ζώων για εκτροφή.
Τα ζώα αυτά είναι ένα είδος άγριας αγελάδας , πρόβατα , χοίρους , αλεπού , άγρινο , και το ελάφι dama mesopotamica.
Μερικά από αυτά είχαν ξεφύγει από τον άνθρωπο και επανήλθαν στην άγρια τους κατάσταση. Τα ζώα αυτά είναι το αγρινό , η αλεπού τα όποια υπάρχουν και σήμερα.
Επίσης ένα από αυτά είναι και το ελάφι dama mesopotamica το όποιο υπήρχε στο νησί και εξαφανίστηκε πριν 500 χρόνια λόγο ανελέητου κυνηγιού.
Τελειώνοντας θέλω να αναφέρω ότι αυτό είναι ένα παράδειγμα που μας δείχνει ότι η κακή διαχείριση και το αλόγιστο κυνήγι έχει ως αποτέλεσμα την καταστροφή και την εξαφάνιση πολλών ειδών για πάντα.
Πρέπει να προστατεύσουμε την πανίδα και χλωρίδα του τόπου μας για να μπορούμε να την χαιρόμαστε για πάντα και φυσικά η γνώση και η κατανόηση των λαθών του παρελθόντος θα αποτελέσει την επιβίωση μας και την συνέχεια μας στο μέλλον.
Subscribe to:
Posts (Atom)